Strijps Bultje / Beukenlaan

Gepubliceerd op 16 juli 2025 om 19:18

Het Strijps Bultje is niet weg te denken uit het Eindhovense stadsbeeld. Toch wordt dit unieke stukje infrastructuur bedreigd met sloop. Hoe zit dat precies, en wat maakt dit deel van de Rondweg zo bijzonder?

Geschiedenis

Laten we eerst eens kijken hoe het Strijps Bultje is ontstaan. In de originele plannen van de Rondweg uit 1918/1920 is de Rondweg nagenoeg helemaal rond. Maar doordat Philips al op een vroeg moment de grond voor zijn nieuwe fabrieksterreinen had aangekocht en deze terreinen deels al had gevuld, kon het originele traject ter hoogte van de Beukenlaan niet meer worden aangelegd. Een nieuw traject werd snel voorgesteld: de weg zou voortaan tussen de Philips-terreinen door lopen. In plaats van een vloeiende bocht ontstond hier een recht stuk met een scherpere draai dan gepland.

In de jaren 30 werd op dit nieuwe tracé de Beukenlaan aangelegd, nog op maaiveldniveau. In 1951 bouwde Philips aan de Zwaanstraat een eigen kolencentrale om in de groeiende energiebehoefte te voorzien. De aanvoer van kolen gebeurde via een spoorlijn die de Beukenlaan kruiste, wat regelmatig tot verkeershinder leidde. Toen het aantal treinen toenam én de Beukenlaan drukker werd, moest er een oplossing komen. Die kwam er in de vorm van een viaduct over de Schootsestraat/Zwaanstraat en het fabriekslijntje. Zo konden zowel het verkeer als de goederentreinen ongehinderd doorrijden.

In 1961 ging de eerste van in totaal 750 heipalen de grond in, en in de zomer van 1963 was het viaduct voltooid. Volgens de overlevering riep een toeschouwer tijdens de bouw 'Strijps Bultje' — en die naam is sindsdien blijven hangen in de Eindhovense volksmond.

Om de verschillende fabrieken en de centrale te voorzien van gassen en vloeistoffen, werd in de jaren daarna een leidingstraat aangelegd. Deze liep over het viaduct, via een speciale leidingbrug.

De eerste veranderingen

In de jaren 60 schakelde Nederland over op aardgas, en ook Philips volgde die trend. De kolengestookte centrale werd omgebouwd tot een gascentrale, waardoor de kolenspoorlijn zijn functie verloor. Toch bleef het spoor nog een tijd liggen en werd het later ingezet voor de aanvoer van andere grondstoffen naar de fabrieken op Strijp-T en Strijp-R. Naarmate de productie daar afnam, verdwenen uiteindelijk ook deze spoorlijnen. Het Strijps Bultje bleef echter overeind, al liep er geen spoorlijn meer onderdoor. De onderdoorgang van de Schootsestraat/Zwaanstraat bleef wel intact. In 1998 werd het spoor bij de Beukenlaan verbreed en werd er een voetgangersverbinding naast aangelegd.

Tussen 2001 en 2003 werd de kruising met de Noord-Brabantlaan flink aangepakt voor de aanleg van de eerste HOV-lijn (Hoogwaardig Openbaar Vervoer) van Eindhoven. De Beukenlaan kwam hierbij onder de Noord-Brabantlaan te liggen, zodat verkeer en bussen ongehinderd konden doorrijden. Boven de weg verscheen het kunstwerk 'De Naald'.

Latere veranderingen

Met de herontwikkeling van Strijp-S werd ook de infrastructuur rondom het Strijps Bultje aangepast. De oude ventweg verdween en werd vervangen door een nieuwe doorgaande weg. Daarnaast werd de Torenallee aangelegd: een groene, brede laan met veel ruimte voor fietsers en voetgangers. Honderden tweestammige platanen verbinden beide zijden van de Rondweg, en zo ontstond er een nieuwe duidelijke en aantrekkelijke route onder het Strijps Bultje door. In de winter van 2013–2014 werd de leidingstraat verwijderd, wat het beeld van het viaduct sterk veranderde.

Onder het Strijps Bultje zat tien jaar lang het buurthuis van het Drents Dorp. In 2012 werd hier 'Het Hoofdkwartier' geopend als onderdeel van de wijkvernieuwing. Het houten gebouw, ontworpen door Piet Hein Eek, bood ruimte voor ontmoeting en activiteiten en had een positieve invloed op de sociale samenhang in de buurt. Oorspronkelijk zou het vijf jaar blijven staan, maar dat werden er uiteindelijk tien. In 2022 werd het gebouwtje gesloopt wegens technische gebreken en om ruimte te maken voor onderhoud aan het viaduct. Het buurthuis verhuisde naar de voormalige Etos-winkel aan de Halvemaanstraat 108.

In oktober 2019 werd de Beukenlaan tijdelijk afgesloten voor onderhoud. In datzelfde jaar verscheen op de zijkant van het Strijps Bultje een gedicht:

Ze zeggen Eindhoven is de gekste,
Maar zie toch hoe bijzonder gewoon we zijn,
Als je dan toch iets wil schreeuwen,
Roep dan Eindhoven de Echtste.

In januari 2020 zijn op de pijlers van het viaduct handen aangebracht, waardoor het lijkt alsof de weg op handen wordt gedragen. Kunstenaar Niels Bakkerus werkte hiervoor samen met studenten van SintLucas en buurtbewoners. Het project kreeg de naam Handen uit de mouwen en toont de handen van mensen die belangrijk zijn (geweest) voor de buurt.

In 2022 werd het Strijps Bultje constructief versterkt. Het viaduct, gebouwd in de jaren 60, was niet berekend op het zwaardere verkeer van vandaag. De dragende elementen zijn verstevigd, waarmee de levensduur met 10 tot 15 jaar is verlengd. Toch bleek uit latere inspecties dat dit niet voldoende zou zijn: er moest sneller een structurele oplossing komen. De gemeente startte daarom een verkenning naar de toekomst van het Strijps Bultje, met als doel Strijp-S en Strijp-T beter met elkaar te verbinden.

Toekomst

Op 1 juli 2025 stuurde het college een brief aan de gemeenteraad over de mogelijkheden om de Beukenlaan ondergronds te brengen. Dit was een reactie op vragen over de kansen voor woningbouw in het gebied.

Volgens de brief draagt het ondertunnelen van de Beukenlaan sterk bij aan de leefkwaliteit, doorwaadbaarheid en onderlinge verbinding van Strijp-S en Strijp-T. Daarnaast ontstaan er kansen om de openbare ruimte en groenvoorzieningen, zoals het Gloeilampplantsoen, beter te benutten.

Er is inmiddels geld beschikbaar om een plan voor een korte tunnel verder uit te werken. Daarbij wordt ook gekeken of de Achtseweg-Zuid direct op de Rondweg aangesloten kan worden.

Woningbouw op deze locatie blijft voorlopig lastig. Bouwen bovenop een tunnel is technisch complex en kostbaar. Bovendien is Strijp-T een bedrijventerrein dat de gemeente wil behouden. Andere belemmeringen zijn onder meer milieuzones, geluidscontouren, de nabijgelegen warmtekrachtcentrale, het spoor en een hogedrukgasleiding. Mocht het in de toekomst lukken om deze obstakels weg te nemen, dan zou woningbouw over 15 tot 20 jaar mogelijk worden. Short-stay verblijven lijken wel eerder haalbaar, maar vereisen waarschijnlijk aanvullende maatregelen. Dit laatste moet nog worden onderzocht.

Het Strijps Bultje van 2015 tot nu

 

Hert Strijps Bultje wordt ook omschreven in het boek De Rondweg, 10 jaar de verschillen in beeld waar u meer foto's over dit onderwerp kunt vinden.

Bronnen:

  • "Eindhoven staat op de kaart" uit 2023 van Jos & Bauke Hüsken, uitgegeven door Lecturis. ISBN 9789462265028.
  • “De Ring in beeld”, een studie naar de Rondweg in 2019 van de Gemeente Eindhoven en de Technische Universiteit Eindhoven, uitgegeven door Bauhütte.
  • “Eindhoven, stadsontwikkeling 1900-1960” uit 1982, geschreven door Piet Beekman. ISBN 909000405.
  • “Architectuurroute Wederopbouw: Een architectuurfietsroute langs de Rondweg”, uitgegeven door het Architectuurcentrum Eindhoven.
  • Diverse krantenartikelen Eindhovens Dagblad.
  • Collegebrief verdichtingskansen bij ondergronds brengen Beukenlaan.
  • Perscentrum gemeente Eindhoven.

Heeft u zelf nog meer informatie? Of heeft een opmerking? Laat het hieronder achter via onderstaand formulier. Alle informatie is welkom en kan mogelijk gebruikt worden om deze pagina aan te vullen.

De Rondweg, 10 jaar de verschillen in beeld.

€ 39,95

De Rondweg, 10 jaar de verschillen in beeld.

€ 39,95

Sinds 2013 loopt Jasper Scheffers elk jaar op Hemelvaartsdag of met Pinksteren de volledige Rondweg van Eindhoven. Tijdens deze wandelingen legt hij niet alleen de weg zelf vast, maar ook de omgeving eromheen. In de loop der jaren is zo een uniek beeld ontstaan van de veranderingen in en rond de stad.

De Rondweg verbindt alle stadsdelen met elkaar en vormt daarmee één van de belangrijkste verkeersaders van Eindhoven. Elk deel van de stad heeft z’n eigen karakter, wat goed zichtbaar in deze bijzondere weg.

Na tien jaar – in 2023 – besloot Jasper zijn werk te bundelen. Dit resulteerde in een boek vol foto's van de Rondweg en haar omgeving. Bij elke foto wordt extra achtergrondinformatie gegeven, waardoor het niet alleen een visueel verslag is, maar ook een verdiepend inkijkje in de ontwikkeling van Eindhoven als geheel.

Een bijzonder boek voor iedereen met hart voor de stad – dit mag niet ontbreken in de kast van een echte Eindhoven-liefhebber.

+ Bekijk details

Eindhoven staat op de kaart

€ 49,95

Eindhoven staat op de kaart

€ 49,95

Kaarten fascineren! Dat weten de auteurs van dit boek maar al te goed. Het boek mag dan ook gezien worden als een logisch gevolg van hun jarenlange verzameling van oude prenten en stadsplattegronden van Eindhoven en de kennis over deze materie die daarbij is opgedaan.

In dit boek wordt u meegevoerd door de vijfhonderjarige geschiedenis van de Eindhovense cartografie, waarbij de kaarten en plattegronden steeds centraal staan. Het boek is doordrenkt van diverse rariteiten, wetenswaardigheden en uiteraard ook veel informatieve zaken op gebied van de Eindhovense cartografie.

Vader Jos Küsken (1947) en zoon Bauke Hüsken (1974) dragen de geschiedenis van hun woonplaats Eindhove een warm hart toe. In 2006 richtten zij het Cultuurhistorisch Bureak Hüsken en Zoon op. Dit bureau verzorgt onder andere beschrijvingen en waarderingen van monumentaal erfgoed in en buiten Eindhoven.

+ Bekijk details

Fotogalerij

Strijps Bultje

Omgeving

Het Strijps Bultje door de jaren heen:

« 

Reactie plaatsen

Reacties

Hans Bell
een maand geleden

Ik heb niets gehoord over de schuilkelder. Met de ingang bij de Schootsestraat. Wat gaat daar mee gebeuren?

Jasper Scheffers
een maand geleden

Bedankt voor je reactie, Hans.
Ik heb op dit moment nog onvoldoende informatie over de schuilkelder, daarom is deze nog niet opgenomen in het artikel. Zodra ik meer weet, zal ik dit zeker aanvullen.

Helaas betekent het feit dat de volledige constructie van het Strijps Bultje niet meer voldoet en op termijn verwijderd zal worden, dat ook de schuilkelder die daarin is gebouwd zal verdwijnen.